Eten en drinken in de Schotse Hooglanden

De culinaire beleving is voor veel vakantiegangers een essentieel onderdeel van een geslaagde vakantie. Een lekkere maaltijd of een aangenaam drankje dragen bij aan de gehele vakantiebeleving. Gelukkig kun je in Schotland prima eten en drinken. Zelfs voor mensen met bepaalde diëten is Schotland een prima bestemming. Zo zijn ze inmiddels goed gewend aan het feit dat er een toenemende groep mensen noodgedwongen of vrijwillig glutenvrij eet. De Schotse keuken is ongecompliceerd en vrij calorierijk. Vlees, vis, aardappelen en deegproducten zijn essentiële onderdelen in Schotse maaltijden. Daarnaast houdt men er ook wel van om producten in een krokant jasje van beslag te stoppen. Gelukkig zijn er ook voldoende alternatieven die minder calorieën bevatten. Zo kun je op vrij veel plekken een goede salade eten en is bijvoorbeeld geroosterd vlees een beter optie voor vleesliefhebbers. De zondag is hiervoor een uitstekende dag omdat je dan op veel plekken kunt genieten van een ‘Sunday Roast‘.



Ontbijt

Het ontbijt is vaak wat steviger dan wij in Nederland gewend zijn. Naast toast (geroosterd brood) met beleg en yoghurt met ‘cereals’ en/of fruit wordt er vaak ook een ‘cooked breakfast’ genuttigd. Dat kan uit de volgende elementen bestaan: eieren (vaak gebakken, ‘scrambled’ of gepocheerd), bacon, worstjes en iets van tomaat of witte bonen in tomatensaus (baked beans). Een typisch Schots warm ontbijt dat wij zelf heerlijk vinden is roerei (scrambled eggs) met gerookte zalm. Het zoutige van de vis combineert heerlijk met het ei en deze combinatie is gezonder dan ei met bacon en/of worstjes. Houd je van pap dan kun je ‘porridge’ bestellen. Dit is een stevige havermoutpap zoals je hem alleen maar in Schotland kunt eten.

Bij het ontbijt drinken de Schotten zelf vaak ‘breakfast tea’. Deze zwarte thee is voor ons vaak aan de sterke kant. De Schotten doen er melk in, maar je kunt er ook gewoon heet water bij doen om de sterkte wat af te doen nemen. Koffie wordt ook redelijk wat gedronken in Schotland. Onze ervaring is dat de koffie bij hotels, guesthouses en B&Bs vaak wat aan de slappe kant is. Wees daarom zuinig met het toevoegen van melk.

Schots ontbijt

Lunch en diner

Voor de lunch en het diner heb je vaak verschillende opties. Je kunt op straat Fish & Chips bestellen bij een kraampje (met name aan de kust, zoals in Oban en Mallaig), je kunt in een pub eten of je kunt een restaurant opzoeken. Er zijn ook verschillende koffiezaken waar je een goede lunch (of ontbijt) kunt nuttigen. Denk hierbij aan broodjes, wraps, salades en soepen. Allerlei internationale gerechten zoals pizza, buritos en curries (zowel Indiaas als Thais). Daarnaast kun je ook allerlei Schotse en internationale gerechten eten zoals gebakken zalm, steak, kipfilet gevuld met haggis en allerlei hartige taarten waarvan de ‘steak pie’, mits goed bereid, een absolute aanrader is. Kijk vooral ook wat de specials zijn. Zo kun je in de herfst vaak allerlei wildgerechten eten waaronder natuurlijk hertenvlees.

Schotse/Britse gerechten en specialiteiten

Er zijn een aantal gerechten die je als typisch Schots of Brits mag beschouwen en daarom op veel plekken in de Schotse Hooglanden aan zult treffen:

• Vis met friet (Fish and Chips) is iets wat je in veel pubs kunt eten, maar ook bij speciale fish & chips zaken en stalletjes. Je krijgt dan gefrituurde witvis met een krokant korstje, friet en tartaarsaus. Vaak zit er ook een kleine salade bij als je het op een bord geserveerd krijgt. Als het ‘handcut’ frieten zijn dan zijn deze vak veel dikker dan we thuis gewend zijn.
• Haggis is zo brits als wat en mag misschien wel als het nationale gerecht van Schotland gezien worden. Haggis bestaat uit een schapenmaag of runderdarm gevuld met gemalen orgaanvlees zoals nieren, lever en hart. Daar wordt havermout aan toegevoegd en zout, peper, nootmuskaat en folie om het geheel op smaak te brengen. Haggis kun je als ‘stand alone’ grecht eten, maar het wordt ook verwerkt in andere gerechten. Zo zie je geregeld kipfilet gevuld met haggis op de menukaart staan. Een lekker variant die voor toeristen iets laagdrempeliger is, is om haggis als voorafje te eten als ze als kleine gefrituurde ballen geserveerd worden.
• Porridge is een Schotse havermoutpap die een stuk steviger is zoals we die in Nederland gewend zijn. De Schotten noemen onze havermoutpap als iets wat voor mietjes is. Porridge wordt vooral als ontbijt gegeten en is stevig van structuur. Wij vergelijken het altijd met het overdreven gevangenisvoer dat je soms in films ziet. Hoewel het er niet even smakelijk uitziet, is het best lekker. Probeer het zelf maar eens, zouden we zeggen.
• Scottish Broth is een Schotse soep op basis van bouillon, groente (ui, wortel, bleekselderij, knolraap en erwten) waar schapenvlees aan toegevoegd wordt. Afhankelijk van waar je hem eet kan deze soep soms vrij stevig zijn. Er hoort geen vermicelli of iets dergelijks in te zitten.
• ‘Pie’, en dan met name ‘Steak Pie’, is een aangenaam hartig gerecht dat vooral in pubs op de kaart te vinden is. Het is een stoofschotel die voorzien is van een bladerdeeglaag. Het wordt meestal geserveerd met nieuwe aardappelen en verse groentes.
• Zalm wordt op verschillende plekken in de wereld gevangen, maar in Schotland eet je natuurlijk Schotse zalm. Die wordt op verschillende manieren klaargemaakt. Je kunt vaak kiezen uit verse zalmmoten die op uiteenlopende wijzen klaargemaakt worden of genieten van gerookte Schotse zalm.
• Als je Black Pudding op de kaart ziet staan dan is dit geen nagerecht op basis van zuivel, maar betreft het een typisch Britse variant op bloedworst. Black Pudding wordt op verschillende manieren geserveerd en in maaltijden verwerkt. Het kan gegrild, gebakken, gefrituurd of gekookt worden.
• Stovies is een stoofschotel op basis van aardappelen, vlees en groenten. Oorspronkelijk is dit een gerecht dat gemaakt werd van restanten voedsel, waardoor de samenstelling uiteen kan lopen. Op maandag bevat stovies vaak roast beef die overgebleven is van de Sunday Roast.

haggis

Uit eten

Uit eten is in Schotland ongeveer gelijk geprijsd aan wat je in Nederland kwijt zou zijn. In de Schotse Hooglanden is het aanbod vaak wat eenvoudiger dan in de grote steden, maar ook hier vind je wel wat restaurants die bovengemiddeld zijn. Er is eigenlijk voor ieder budget en voor ieders smaak wel wat te vinden. Veel restaurants hebben voor de kinderen speciale kindermenu’s. Die zijn gunstig geprijsd en bevatten kleinere porties dan wat de volwassenen geserveerd krijgen. Het eten in een pub is vaak wat eenvoudiger en meestal ook wat goedkoper. Dart betekent niet dat automatisch dat je slecht eten krijgt. Eten in een pub is erg gangbaar in Schotland en daarom de uitgelezen manier om kennis te maken met de traditionele Schotse keuken.

In de Schotse Hooglanden heb je vooral te maken met kleinere steden en dorpen waarbij het aantal restaurants minder groot is dan in grote steden zoals Glasgow en Edinburgh. Vaak zijn deze restaurants ook korter open. Vaak openen ze voor de lunch van 12 tot 14 uur en voor het diner van 18 tot 21 uur. Omdat de lokale inwoners met name in het weekend ook de restaurants bezoeken kan het vooral op vrijdag, zaterdag en zondag aan te raden zijn om vooraf te reserveren. Dat geldt vooral als er grotere evenementen in de buurt georganiseerd worden.

Uit eten

Drinken

Op het gebied van drank kun je in de Schotse Hooglanden bijna alles drinken wat je thuis ook gewend bent. Op het gebied van frisdrank zijn het vooral cola en lemonade (vaak een caloriearme variant) die het goed doen. Ook typisch Britse dranken zoals tonic, ginger ale en ginger beer zie je op veel kaarten terug. Water, zowel koolzuurhoudend als plat water, kun je overal bestellen. Kraanwater is vrijwel overal gratis te bestellen. Op sommige plek serveren ze dit al standaard op het moment dat je gaat zitten.

Voor bierliefhebbers zijn er allerlei lokale en internationale bieren te bestellen. Op sommige plekken heb je microbrouwerijen waar je unieke bieren kunt proeven. Een standaard bierglas heeft een inhoud van 0,568 liter. Dit is een ‘pint’. Wie een voor ons normaal glas bier wil bestellen die vraagt om een ‘half pint’. Dit is iets meer dan 28 centiliter bier.

Als je uit gaat eten dan kun je daar natuurlijk ook een glas of fles wijn bij bestellen. Wijn is in verhouding wat duurder dan je in Nederland gewend bent. Als je een glas wijn bestelt dan kan die vaak in verschillende maten besteld worden. Een groot glas bevat vaak 25 centiliter, wat neerkomt op een derde fles. In Nederland is 10 tot 12,5 centiliter normaal. Een groot glas wijn in Schotland is daardoor vaak het dubbele.

In de Schotse Hooglanden kun je op steeds meer plekken goede cocktails drinken. Vaak zijn het internationale cocktails die je over bijna heel de wereld kunt drinken, maar ook Schotland telt steeds meer plekken die hun eigen unieke cocktails maken. Zo heb ik een mojito op met gember en cocos die heel lekker smaakte. Iets typisch Brits is natuurlijk om een op gin gebaseerde cocktail te drinken en wil je echt iets Schots dan kun je eigenlijk niet om een op whisky gebaseerde cocktail heen. Dat betekent overigens niet altijd dat er ook een Schotse whisky in de cocktail zit. Een cocktail vraagt vaak om een wat krachtigere en zoetere whisky. Daarom zijn het vooral de Amerikaanse bourbons die erg geliefd zijn om te gebruiken.

Whisky

In Schotland moet je tenminste één keer whisky proberen. Deze sterke drank mag als nationale drank van Schotland gezien worden. De Schotten menen dat ze de uitvinders van whisky zijn, maar de Ieren betwisten dat en denk dat whiskey (zo schrijven de Ieren het) oorspronkelijk uit Ierland komt. Wie diep de geschiedenis induikt die ontdekt dat whisky eigenlijk uit Azië komt maar daar niet gedronken werd. Het werd als basis voor parfum gebruikt. De Moren hebben de whisky meegenomen naar Europa waar het via St. Patrick in Ierland terecht gekomen zou zijn.

Een groot deel van de Schotse whiskydistilleerderijen staan in de Schotse Hooglanden. Het klimaat leent zich prima voor het leveren van de grondstoffen en het product whisky is ideaal voor de nattere en koudere omstandigheden in de Schotse Hooglanden te doorstaan.

Whisky drink je het liefst puur of met een paar druppels water om de smaak wat te verzachten. IJs of een teveel aan water verpest de smaak en in het geval van ijsblokjes wordt de whisky te veel gekoeld waardoor de aroma’s niet goed vrijkomen. Whisky drink je bij voorkeur op kamertemperatuur. Sommige pubs en speciale whiskybars hebben meer dan driehonderd verschillende whiskies in hun assortiment. Ideaal voor wie een zoektocht wil gaan houden naar welke whisky voor hem of haar de meest aangename is. Er zijn zoveel verschillende smaken waardoor het mogelijk is voor vrijwel iedereen wel een whisky te vinden die bij hem/haar past.

Whisky